Tasarım, Test ve Ölçüm Laboratuvarı

Birimimizde yer alan tasarım, imalat ve ölçüm yazılımları (SolidWorks®, Solidcam®, CutPro®, Magics®, Matlab®, Tracecut® vb.) ve ilgili ekipmanlar ile üniversitelere, firmalara, resmi ve özel kuruluşlara hizmetler verilmektedir. Ayrıca bu yazılımlar ve ekipmanlar ile birimimizde araştırma ve geliştirme çalışmaları da yapılabilmektedir.  Bu çalışmalar:

  • Frezeleme ve tornalama esnasında kesme kuvvetleri ölçümü
  • Tezgâh/İş mili-takım tutucu-takım sistemi frekans tepki fonksiyonu ölçümü
  • İş parçası frekans tepki fonksiyonu ölçümü
  • Takım aşınması testleri
  • İş parçası boyut hatası ölçümü
  • Yüzey pürüzlülüğü ölçümü
  • Tersine mühendislik uygulamaları 

Yukarıda bahsi geçen çalışmalarda kullanılan ekipmanlar detaylı bir şekilde aşağıda sunulmuştur...

 

Talaşlı imalat operasyonlarında kesme işleminin doğası gereği kesme kuvvetleri ortaya çıkmaktadır. Bu kuvvetler tezgâh gücü, takım tasarımı, iş parçası kalitesi, bağlama kalıbı tasarım vb. gibi açılardan büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla talaş kaldırma işlemleri sırasında kesme kuvvetlerinin ölçülerek kesme parametreleri, kesici takım geometrisi, iş parçası malzemesi, soğutma sistemi vb. gibi faktörlere bağlı olarak değişimin değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca çeşitli modelleme yöntemleri (analitik, nümerik, mekanistik) ile tahmin edilen kesme kuvvetlerinin doğrulama çalışmalarında da kesme kuvvetlerinin ölçülmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla dinamometreler yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Birimimizde aşağıda teknik özellikleri verilen dinamometre ile frezeleme ve tornalama operasyonlarında kesme kuvvetleri ölçülebilmektedir. Veri toplama yazılımı olarak da CutPro® kullanılmaktadır.

Teknik özellikleri:

Ölçüm aralığı (Fx Fy Fz):  -5…..5 kN

Çalışma sıcaklık aralığı: 0-70 °C

Ağırlık: 7.3 kg

 

‍Bir sistemin ya da yapının dinamiğini veya frekans tepki fonksiyonunu ölçebilmek için sisteme belirli frekans genişliğinde bir kuvvet uygulanması ve uygulanan kuvvetin aynı anda ölçülmesi gerekmektedir. Bu kuvvet çeşitli yöntemler ile uygulanabilmektedir. Çekiç ile kuvvetin uygulanarak sistemin uyarılması yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Teknik özellikleri:

Kuvvet aralığı: 0-2000 N

Aşırı yüklenme kapasitesi: %500

Rezenons frekansı: 27 kHz

Çekiç ağırlığı (Baş kısmı): 100 gr

Çalışma sıcaklık aralığı: -20…70 °C

 

Uygulanan kuvvet tarafından uyarılan sistemin tepkisi ise ivme ölçer vasıtasıyla ölçülebilmektedir. İvme ölçer ile ölçülen sistemin tepkisinin çekiç tarafından uygulanan-ölçülen kuvvete frekans ortamında oranlanması ile sisteme ait frekans tepki fonksiyonu elde edilebilmektedir. Genel olarak birimimizde Tezgâh/İş mili-takım tutucu-takım sistemi ve iş parçası frekans tepki fonksiyonu ölçümleri yapılmaktadır. Bu ölçümlerde CutPro® yazılımının MALTF modülü kullanılmaktadır. Bütün bunların yanı sıra ivme ölçer kesme işlemi sırasında durum izleme amaçlıda kullanım imkanına sahiptir.

Teknik özellikleri (8702B500 ve 8702B100, sırasıyla):

İvme ölçme aralığı: ± 500 g ve ± 100 g

Duyarlılık: 10.13 mV/g ve 50.13 mV/g

Çalışma sıcaklık aralığı: -54…120 °C

 

Lazer deplasman sensörü:‍

  • Kalınlık tutarsızlığı ölçümlerinde
  • Levha kalınlık ölçümlerinde ve kalınlıktaki çarpıklığın tespit edilmesinde
  • Titreşim ölçümlerinde
  • Disk, kesici takım, vb. gibi dönen parçalardaki balansın ölçülmesi
  • Kaynak sürecinde yükseklik kontrolü
  • Frekans tepki fonksiyonu ölçümlerinde vb. gibi birçok süreçte yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Teknik özellikleri

Ölçüm aralığı: ± 15 mm

Tekrar edilebilirlik: 0.2 µm

 

Koordinat ölçme makineleri vasıtasıyla, herhangi bir yöntem kullanılarak imalatı yapılmış bir parçanın 3 boyutlu geometrisini hassas bir şekilde bilgisayar ortamında elde etmek mümkündür. Elde edilen geometri çeşitli veri işleme süreçlerinden geçirilerek parçanın katı modeli oluşturulmaktadır. Genel olarak koordinat ölçme makineleri kalite kontrol çalışmalarında ve tersine mühendislik uygulamalarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Teknik özellikleri

Çalışma alanı: 600 mm x 500 mm x 400 mm

Hassasiyet: 50 µm

Tarama hızı: Maksimum 3 m/dak

Hızlı hareket: 6 m/dak

Tarama oranı: 140 nokta/s

Prob tipi: Renishaw 3 eksen SP620 analog tarama probu

Maksimum iş parçası ağırlığı: 200 kg

Yazılım: Renishaw Tracecut

 

İmalat endüstrisinde iş parçası yüzey kalitesi büyük önem taşımaktadır. İmalat süreçlerinden sonra yüzey kalitesinin kontrolü yüzey pürüzlülüğü ölçüm cihazları ile yapılabilmektedir.

Teknik özellikleri:

Yüzey pürüzlülüğü parametreleri: Ra, Rz, Rmax

Hafıza: Maksimum 125 ölçüm

Ölçüm uzunluğu (ISO 4287’ye göre): Lt = 1.5 mm, 4.8 mm, 15 mm

Ölçüm hızı: vt = 0.15 mm/s, 0.5 mm/s, 1 mm/s

Hassasiyet sınıfı: Sınıf 1, DIN 4772’ye göre

En küçük pürüzlülük görüntüleme değeri: 0.01 µm

 

‍Isıl işlem temel olarak malzemelerin belirli sıcaklık aralıklarında kontrollü olarak ısıtılması ve soğutulmasıdır. Bu sayede malzemelerde farklı içyapı ve özellikler elde etmek mümkün olmaktadır. Genel olarak malzemelere tavlama ve sertleştirme ısıl işlemleri uygulanarak malzemeye istenilen özellikler kazandırılmaktadır.

Teknik özellikleri:

İç ölçüleri: 30 cm x 30 cm x 50 cm

Hacim: 45 Lt

Maksimum sıcaklık: 1100 °C

Maksimum sıcaklığa çıkış süresi: 60 dak

Maksimum güç: 6 kW

Sıcaklık sapması: ± 2 °C

 

‍Frezeleme takımları pens, bilyalı pens, veldon, ısıtmalı vb. gibi farklı sıkma prensibine sahip tutuculara bağlanabilmektedir. Sıcak geçme prensibine dayanan ısıtmalı takım tutucular sayesinde en az salgısı ile kesici takımları bağlamak mümkündür.

Teknik özellikleri:

Takım bağlama çap aralığı: 3-32 mm (Karbür takımlar için)

                                            6-32 (HSS takımlar için)

Yaklaşık takım bağlama süresi: 10 saniye

 

‍2MP 0.5x kameraya sahip mikroskop ile çeşitli frezeleme ve tornalama operasyonları sonucunda ortaya çıkan takım aşınmaları incelenebilmektedir.

Teknik özellikler:

Büyütme: 0.67x….4.5x

Büyütme oranı: 6.7:1

Çalışma uzunluğu: 110 mm

Video kamera uyumluluğu: 2MP 0.5x kameraya sahip

 

‍Günümüzde termal kameralar savunma, elektrik-elektronik ve birçok mühendislik uygulamalarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra imalat süreçlerinin izlenmesinde de (talaşlı imalat operasyonlarında kesme sıcaklığının ölçülmesi, eklemeli imalat sürecinde katmanların sıcaklığının tespit edilmesi vb. gibi) termal kameraların kullanımı gerçekleştirilmektedir. Termal kameraların sağladığı sıcaklık haritaları vasıtasıyla arıza tespiti ve önlenmesi, parametre optimizasyonu (özellikle de imalat süreçlerinde) ve süreç verimliliğinin artırılması gibi çalışmalar yapılabilmektedir.

Teknik özellikleri

Sıcaklık ölçüm aralığı: -40…..+500 °C

Hassasiyet: ± 2 °C

Görüntü frekansı: 50/60 Hz

Termal duyarlılık: 0.08 °C (30 °C’de)